
Frank Gashumba, umunyapolitiki akaba n’umunyamakuru wamenyekanye cyane muri Uganda, yongeye kuvuga amagambo akomeye yavugishije benshi, aho yasabye abagabo bose kujya bapimisha ADN (DNA) y’abana babo bagihumeka umwuka wa mbere, kugira ngo bamenye uko bahagaze mu kuri.
Mu butumwa yashyize ahagaragara, Gashumba yavuze ko kurerera umwana utari uwawe ari kimwe mu bintu bibabaza umugabo kurusha ibindi byose. Yagize ati:
“Umugore wawe akimara kubyara, mu kwezi kumwe gusa ukore ikizamini cya DNA. Ushobora kwibeshya ukamara imyaka urera umwana utari uwawe. Ibyo ni ugukubitirwa mu rujijo.”
Urugero rwa Ssegirinya rwakomeje kuzamura amarangamutima
Ibi Gashumba yabivuze mu gihe inkuru ikomeye iri gucicikana muri Uganda yerekeye uwahoze ari Depite wa Kawempe North, Muhammad Ssegirinya, aho raporo ivuga ko abana 4 muri 9 bamwitirwaga atari abe mu buryo bw’amaraso.
Uyu mwuka mubi wateje impaka ndende mu bitangazamakuru n’imbuga nkoranyambaga, abantu benshi batangaza ko ibi bintu bisigaye biba kenshi ariko bikagirwa ibanga. Abagabo benshi bari kumva ko bashobora kuba barereraga abana batabakomokaho, ibintu bikomeza kubashengura umutima.
Gashumba ati: “Abagabo mujye mwimenya hakiri kare”
Frank Gashumba yakomeje asaba abagabo kutagendera ku rukundo gusa cyangwa ku kwemera kwa gakondo, ahubwo bagashyira imbere ukuri gushingiye ku buhanga. Yagize ati:
“Uburyo bw’ikoranabuhanga burahari, ikizamini cya DNA kiroroshye. Ni uguha agaciro ejo hazaza hawe n’ubuzima bwawe. Kandi ntacyo bigutwaraho uramutse ushatse ukuri kare.”
Yanasabye ko hagira amategeko ashyirwaho asaba ko DNA yakorwa ku mwana wese ku bushake bw’umubyeyi w’umugabo, nk’uburenganzira bwo kumenya aho ahagaze nk’umubyeyi.
Reba uko abanyarwanda n’abanyafurika bose babifata
Nubwo ubutumwa bwa Gashumba bwakiriwe neza n’abagabo benshi, hari abandi bavuga ko iyi myumvire ishobora kwangiza umuryango. Bamwe bagize bati:
“Gupimisha DNA buri gihe si igisubizo, ahubwo bigaragaza kutizerana hagati y’abashakanye.”
Abandi bati:
“Ni byo koko, hari abagore batabwira abagabo ukuri ku bana, kandi ibyo bikwiye gucika burundu.”
DNA n’imibanire y’abashakanye
Mu muryango nyafurika, gukeka ko umwana utari uwawe ni ikintu gikomeye gishobora gusenya urugo cyangwa gutera ipfunwe rikomeye. Ariko Gashumba avuga ko ari byiza kugira ukuri kare, aho kubana mu rujijo imyaka myinshi.
Yagize ati:
“Niba ari wowe wamubyaye uzaryoherwa. Niba atari uwawe, uzashaka uko witwara hakiri kare utaragwa mu gihombo gikabije.”
Ubutumwa bwa Frank Gashumba bwongeye gufungura impaka ku burenganzira bw’abagabo mu by’imiryango, ubunyangamugayo mu rukundo, no gushakira hamwe ibisubizo byakubaka umuryango w’umugabo n’umugore ushingiye ku kuri.
Ibi biganiro bikomeje gufata indi ntera muri Uganda ndetse no mu karere, mu gihe ikoranabuhanga ritanga ubushobozi bwo kumenya ukuri nta nkomyi. Gusa bikaba bigisaba kuganira nk’abashakanye, kugira ngo hakorwe ibifasha kubaka umuryango utanyeganyezwa n’amakenga.