Mu rwego rwo kugabanya ikoreshwa ry’ingengo y’imari ya leta, ubutegetsi bwa Perezida Donald Trump buteganya guhuza ibikorwa byo kugura ibikoresho bya leta muri agence imwe rukumbi, bikajyana no kugabanya umubare w’abakozi bashinzwe amasezerano. Iyi gahunda, iyobowe na Elon Musk, umuyobozi wa Departema y’Imikorere Inoze ya Leta (Department of Government Efficiency, DOGE), igamije kuvugurura imikoreshereze y’umutungo wa leta no kugabanya imikoreshereze idakenewe.
Guhuza ibikorwa byo kugura ibikoresho bya leta bigamije kugabanya ikoreshwa ry’umutungo wa leta no kunoza imikoreshereze yawo. Mu itangazo ryashyizwe ahagaragara, ubutegetsi bwa Trump bwavuze ko iyi gahunda izafasha kugabanya imikoreshereze idakenewe no gukoresha neza umutungo wa leta. Elon Musk, uyoboye DOGE, yavuze ko iyi gahunda izafasha kugabanya imikoreshereze idakenewe no kunoza imikorere ya leta.
Gahunda yo Kugabanya Abakozi ba Leta
Mu rwego rwo gushyira mu bikorwa iyi gahunda, ubutegetsi bwa Trump bwategetse za minisiteri n’ibigo bya leta gutegura gahunda yo kugabanya umubare w’abakozi ba leta. Mu ibaruwa yashyizwe ahagaragara, ubutegetsi bwategetse ko ibi bigo bitanga iyo gahunda bitarenze tariki ya 13 Werurwe. Iyi gahunda izibanda ku kugabanya umubare w’abakozi no gukuraho imyanya idakenewe. Russell Vought na Charles Ezell, basinye kuri iyo baruwa, bavuze ko leta ifite umubare munini w’abakozi udakenewe kandi ko hakenewe impinduka zikomeye mu mikoreshereze y’umutungo wa leta.
Impinduka mu Mikoreshereze y’Ingengo y’Imari ya Leta
Nubwo ubutegetsi bwa Trump bugamije kugabanya ikoreshwa ry’ingengo y’imari ya leta, imibare yerekana ko mu kwezi kwa mbere kwa manda ye ya kabiri, ikoreshwa ry’ingengo y’imari ryiyongereye ugereranyije n’igihe nk’icyo umwaka ushize. Nk’uko byatangajwe na Reuters, leta yakoresheje miliyari 710 z’amadolari, ivuye kuri miliyari 630 z’amadolari mu gihe nk’icyo umwaka ushize. Iyi myiyongerere yatewe ahanini no kwiyongera kw’ikoreshwa ry’amafaranga mu bikorwa by’ubuzima n’ubwiteganyirize, ndetse n’inyungu ku mwenda wa leta.
Ibibazo n’Impaka ku Gahunda ya DOGE
Gahunda ya DOGE iyobowe na Elon Musk yihutiye gufata ingamba zo kugabanya ikoreshwa ry’umutungo wa leta, harimo no kugabanya umubare w’abakozi ba leta. Ibi byateje impaka n’ibibazo bitandukanye, harimo n’ibirebana n’uburenganzira bw’abakozi ba leta ndetse n’ingaruka z’izi mpinduka ku mikorere ya serivisi za leta. Abasesenguzi batandukanye bagaragaje impungenge ku buryo izi mpinduka zishobora kugira ingaruka ku mikorere ya leta no ku baturage bakeneye serivisi za leta.
Icyerekezo cy’Ahazaza mu Mikoreshereze y’Ingengo y’Imari ya Leta
Nubwo ubutegetsi bwa Trump bufite intego yo kugabanya ikoreshwa ry’ingengo y’imari ya leta, ibibazo by’imyenda ya leta n’ikoreshwa ry’umutungo mu bikorwa by’ubuzima n’ubwiteganyirize biracyari imbogamizi zikomeye. Abasesenguzi bavuga ko hakenewe impinduka zikomeye mu mikoreshereze y’umutungo wa leta kugira ngo intego zo kugabanya imyenda ya leta zigerweho. Ibi birasaba ubufatanye bwa politiki n’impinduka mu mikoreshereze y’umutungo wa leta mu nzego zitandukanye.
Gahunda ya Perezida Trump yo guhuza ibikorwa byo kugura ibikoresho bya leta muri agence imwe no kugabanya umubare w’abakozi ba leta ni intambwe ikomeye mu kugabanya ikoreshwa ry’ingengo y’imari ya leta. Nubwo hari impungenge n’impaka kuri izi mpinduka, ubutegetsi bwa Trump buvuga ko izi ngamba zizafasha kunoza imikoreshereze y’umutungo wa leta no kugabanya imyenda ya leta. Icyakora, bizasaba ubufatanye bwa politiki n’impinduka zikomeye mu mikoreshereze y’umutungo wa leta kugira ngo izi ntego zigerweho.
