Mu bihe bishize, guverinoma y’u Butaliyani yari mu biganiro bikomeye byo gusinya amasezerano afite agaciro ka miliyari 1.5€ (miliyari 1.6$) na Starlink, kompanyi ya Elon Musk izwiho gutanga internet yihuta binyuze mu bikoresho byo mu isanzure. Icyakora, muri iyi minsi, izi gahunda zisa n’izigeze aharindimuka kubera impungenge zikomeje kwiyongera ku ruhande rwa Leta y’u Butaliyani. Izi mpungenge zishingiye ahanini ku cyemezo cya Leta Zunze Ubumwe za Amerika cyo kugabanya ubushake bwayo mu kurinda umutekano w’Uburayi, bituma Butaliyani yibaza ku cyizere ifitiye uyu mushinga.
Starlink ni umwe mu mishinga ikomeye ya SpaceX, ikigo cyashinzwe na Elon Musk, ukaba ugamije gutanga internet yihuta n’ihendutse ku bantu bo hirya no hino ku isi, harimo n’ahantu hatagerwaho n’ubundi buryo bwa internet. Uyu mushinga ukoresha icyogajuru (satellite) gito gikwirakwiza internet mu buryo bwihuse. Kugira ngo Butaliyani yifatanye na Starlink, byari kugirira akamaro cyane ubucuruzi, inganda, ndetse n’igisirikare cy’icyo gihugu.
Ubwo ibiganiro byatangiraga, guverinoma y’u Butaliyani yagaragaje inyota yo kugirana ubufatanye na Starlink kuko yizeye ko bizazamura ikoranabuhanga ry’igihugu ndetse bikafasha iterambere ry’ubukungu. Icyakora, ubu hari ibintu bitatu by’ingenzi bituma iki cyemezo gikemangwa:
- Igabanuka ry’Ubushake bwa Amerika mu Kurinda Uburayi
Amerika yagiye igaragaza ibimenyetso by’uko igiye kugabanya ubushake bwayo mu kurinda Uburayi. Kuba Amerika itacyitaye cyane ku mutekano wa NATO ndetse no ku burinzi bwa gisirikare bw’Uburayi byateye impungenge mu bihugu nka Butaliyani. Niba Amerika itagifite ubushake bwo gutanga umutekano usesuye, Butaliyani yibaza niba koko ikwiriye kugirana amasezerano na kompanyi y’Abanyamerika mu rwego rw’ikoranabuhanga. - Ubwoba ku mutekano w’itumanaho
Internet ya Starlink ni iyihuta cyane, ariko nanone igaragaza imbogamizi zijyanye n’umutekano. Hari impungenge ko guverinoma y’Abanyamerika cyangwa ubuyobozi bwa Starlink bushobora kugenzura ibikorerwa kuri iyo internet. Butaliyani ntishaka gukorana na Starlink hanyuma nyuma y’igihe runaka igasanga itakigira ubwisanzure bwuzuye ku bijyanye n’itumanaho ryo mu gihugu cyayo. - Ibibazo by’ubukungu n’imari
Amasezerano ya miliyari 1.5€ si make, kandi Butaliyani iri mu bihe bikomeye by’ubukungu aho igomba gukora ibishoboka byose ngo igabanye imyenda ifite. Kuba hari impamvu zituma iyi internet itizerwa neza, guverinoma y’u Butaliyani ntishaka kujya mu mishinga itazagira inyungu ihamye.
Ese Starlink Izagira Uruhare Hejuru y’Umutekano w’Uburayi?
Starlink ntiyaba ari umushinga usanzwe gusa w’ikoranabuhanga, ahubwo inafite uruhare rukomeye mu rwego rwa gisirikare. Mu ntambara y’Uburusiya na Ukraine, Starlink yagize uruhare rukomeye mu gutanga itumanaho ryo mu rwego rwa gisirikare ku ruhande rwa Ukraine. Ibi byatumye bamwe mu bayobozi b’i Burayi bibaza niba gukorana na Starlink bitazatuma baba mu kato mu gihe ibihugu by’igihangange byaba byihuje mu ntambara.
Uko byagenda kose, icyemezo cya Butaliyani ku masezerano ya Starlink kizagira ingaruka ku mubano wayo na Leta Zunze Ubumwe za Amerika. Niba Butaliyani ihisemo kudakomeza ayo masezerano, bishobora gutuma Amerika iyifata nk’igihugu kitagikorana neza n’ubutegetsi bw’icyo gihugu. Ku rundi ruhande, niba yemeye ayo masezerano ariko uburenganzira bwayo bugakomwa mu nkokora, bishobora kuyigiraho ingaruka zikomeye mu rwego rw’umutekano.
Mu gihe Butaliyani bukomeje kugira impungenge ku masezerano ya Starlink, hari amahitamo abiri ishobora kwitabaza:
- Kugirana amasezerano n’izindi kompanyi z’Abanyaburayi
Butaliyani ishobora gushaka ubundi buryo bwo kubona internet yihuta ariko ikayishakira mu makompanyi yo ku mugabane w’Uburayi aho gukorana na Starlink ya Amerika. Ibi byatuma ibona ikoranabuhanga rikomeye ariko rikagumana ubusugire bwacyo bwose. - Kwigenga mu bijyanye n’ikoranabuhanga
Igihugu cy’u Butaliyani gishobora gushyiraho gahunda yo kwihangira ikoranabuhanga ryacyo, aho cyakwikorera umushinga nk’uwa Starlink ariko kidafashijwe n’ikigo cyo hanze. Ibi byasaba ishoramari rinini ariko bikaba byatanga igisubizo kirambye.
Guverinoma y’u Butaliyani iracyashidikanya ku masezerano ya miliyari 1.5€ na Starlink ya Elon Musk kubera impamvu zitandukanye zirimo igabanuka ry’uruhare rwa Amerika mu mutekano w’Uburayi, impungenge ku mutekano w’itumanaho, ndetse n’ibibazo by’ubukungu.
U Butaliyani bushobora guhitamo gukomeza aya masezerano ariko bugashyiraho amabwiriza akomeye, cyangwa bugahitamo ubundi buryo bwo kubona internet yihuta binyuze mu makompanyi y’Uburayi cyangwa kwikorera umushinga wacyo. Icyemezo kizafatwa kizagira ingaruka ku buryo ubucuruzi, umutekano, n’ikoranabuhanga ry’iki gihugu bizakomeza kwiyubaka mu bihe biri imbere.
