Icyemezo cy’ishuri rikuru rya Harvard cyo kwihagararaho imbere ya Perezida Donald Trump cyakiriwe n’ibyishimo n’abanyapolitiki batandukanye bo muri Leta ya Massachusetts. Ariko, igihombo cyatewe n’ihagarikwa ry’inkunga ya leta gishobora gushyira mu kaga igice kinini cy’ubukungu bw’akarere.
Ku wa Mbere, Harvard yanze kugirana amasezerano na guverinoma ya Trump nyuma y’igitutu cy’uko bashobora kuyambura inkunga igera kuri miliyari $9, ivuga ko ibisabwa birenze kurwanya ivangura rikorerwa Abayahudi (antisemitism), ahubwo bigamije kubangamira ubwigenge bw’ishuri.
Ingaruka ntizatinze: amasaha make nyuma, itsinda rya guverinoma ryatangaje ko rigiye guhagarika imishinga y’imyaka myinshi ingana na miliyari $2.2 yagombaga gutangwa kuri Harvard — icyemezo Perezida Trump yagarutseho ku wa Gatatu mu gitondo, abinyujije ku mbuga nkoranyambaga avuga ko Harvard “yataye umurongo wayo.”
Ariko kandi, abategetsi benshi bo muri leta ya Massachusetts benshi muri bo barize Harvard bahise batangaza inkunga yabo ku cyemezo cy’iri shuri cyo guhangana. Guverineri Maura Healey, wahoze ayoboye ikipe y’umukino wa basketball ya Harvard, na Senateri Elizabeth Warren, wahoze yigisha mu ishuri ry’amategeko rya Harvard, bari mu ba mbere bashimye icyo cyemezo. Umudepite Seth Moulton, nawe wize kuri Harvard, yagarutse ku ruhare rwa Boston nk’ikiraro cy’ijambo ry’ubwisanzure n’ukwemera kw’idini, bigize inkingi y’ishingwa rya Leta Zunze Ubumwe z’Amerika.
“Ni byiza ko abayobozi ba Harvard bagize ubutwari bwo guhangana n’ibigirwamana byo muri iki gihe,” Moulton yabitangaje kuri X (Twitter).

Harvard, hamwe n’andi mashuri makuru yo muri leta ndetse n’ibitaro byamamaye, ni urutirigongo rw’ubukungu bwa Massachusetts. Uburyo Harvard yitwaye bushobora gushyira mu kaga urusobe rw’abashakira inyungu mu buzima bwayo.
Amafaranga atangwa na leta binyuze muri Harvard ajya mu bigo byita ku buzima bikomeye nka Mass General Brigham ndetse n’ibitaro by’abana bya Boston (Boston Children’s Hospital), kimwe n’urusobe rw’abashakashatsi, abahanga mu bya siyansi, n’abaganga. Ibigo byinshi, cyane cyane ibikora mu rwego rw’ubuzima n’ubumenyi bw’ubuzima (life sciences), bikururwa n’impano n’ubumenyi buvuka muri ibyo bikorwa ndetse no kuba Massachusetts izwiho amashuri akomeye.
Umuvugizi wa Minisiteri y’Uburezi, umwe mu bagize itsinda rishinzwe kugenzura Harvard, yavuze ko ibitaro bifitanye isano n’ishuri bitagize icyo bigiraho ingaruka muri iri hagarikwa ry’amafaranga. Ariko ntibizwi igihe bizamara niba Harvard igiye kwinjira mu rugamba rw’amategeko rurerure. Nk’uko ikinyamakuru Harvard Crimson cyabitangaje, bamwe mu bashakashatsi bakorana n’ishuri batangiye guhabwa amabwiriza yo guhagarika imirimo ku mishinga yari iterwa inkunga na leta, harimo n’uwukoraho udutsi tw’imvubura z’abantu (human organ chips) ndetse n’amasezerano ya miliyoni $60 ku bushakashatsi kuri igituntu (tuberculosis).