
Washington, Leta Zunze Ubumwe za Amerika – Perezida Donald Trump yongeye kugaruka mu itangazamakuru ry’uyu munsi ubwo yatangazaga ko ubutegetsi bwe “buri gukorana n’ubushishozi” n’Ubushinwa mu biganiro bigamije kugabanya imisoro y’ubucuruzi hagati y’ibi bihugu byombi. Ariko nubwo ibyo biganiro bikomeje, intambara y’amagambo n’imivugire ikakaye hagati y’Amerika n’Ubushinwa ikomeje gufata indi ntera, ndetse Perezida Trump yaje no gushwana na Perezida wa Ukraine, Volodymyr Zelenskyy.
Ubucuruzi n’Ubushinwa: Trump arasaba ubwumvikane, Beijing igasubiza mu buryo bukakaye
Mu kiganiro n’abanyamakuru cyabereye mu biro bye byo muri White House, Perezida Trump yavuze ati:
“Turi mu biganiro bifite icyerekezo. Turi gukorana na Beijing kugira ngo tugere ku masezerano azagabanya imisoro ashyirwa ku bicuruzwa. Ibyo biri gukorwa mu buryo bwihuse ariko bushyize mu gaciro.”
Ibi bije nyuma y’uko habayeho ugukaza imisoro hagati ya Amerika n’Ubushinwa mu mwaka wa 2018 no mu wa 2019, aho Trump yari yaratangije intambara y’ubucuruzi agamije kotsa igitutu Ubushinwa ku byerekeye uburenganzira bw’umutungo bw’ubwenge (intellectual property rights), ubushoramari, n’uburinganire mu bucuruzi.
Ariko ntibyatinze, ubuyobozi bwa Beijing bwasubije bufatanyije n’umujinya. Minisiteri y’ububanyi n’amahanga y’Ubushinwa yatangaje ko Amerika igomba “guhagarika guhagarika no gutera ubwoba” Leta y’Ubushinwa. Umuvugizi wa minisiteri, Wang Wenbin, yavuze ati:
“Ntidushobora kwemera ko igihugu cyose, yaba Amerika cyangwa ikindi, gikomeza gushyira igitutu ku Bucuruzi bwacu. Twifuza amahoro, ariko si ubugwari.”
Ubutumwa bukakaye bwa Trump kuri Zelenskyy: “Ntashoboye, kandi ni indangare”
Mu kindi gice cy’iyi nkuru giteye impaka cyane, Perezida Trump yagaragaje umujinya mwinshi ku muyobozi wa Ukraine, Zelenskyy, amushinja “kutagira ubushishozi” ndetse no kuba “igikoresho cy’ubuyobozi bwa Biden.”
Mu butumwa yanyujije kuri Truth Social, Trump yavuze ati:
“Zelenskyy arakomeje kwivanga mu matora yacu. Arimo kwifashishwa na Biden mu nyungu ze bwite. Uwo mugabo nta bunararibonye afite kandi ni indangare mu miyoborere.”
Aya magambo yaturutse nyuma y’uko Zelenskyy agaragaje impungenge ku bijyanye n’uruhare rwa Trump mu guhagarika inkunga ya gisirikare Ukraine yari ikeneye cyane, mu gihe yari ikiri mu ntambara n’Uburusiya.
Amateka y’ibi bibazo hagati ya Trump na Ukraine
Ubwumvikane buke hagati ya Trump na Ukraine si bushya. Muri 2019, Trump yigeze gukorwaho iperereza ryatangiye nyuma yo gusaba Zelenskyy ko yafungura iperereza kuri Joe Biden na umuhungu we, Hunter Biden, mu rwego rwa diplomasi rufatwa nk’uruherekeje rusanzwe.
Ibi byateye intandaro yo gushinjwa icyaha n’inteko ishinga amategeko (impeachment), aho Trump yaregwaga gukoresha ububasha bwe mu nyungu ze bwite z’amatora. Nubwo yaje kugirwa umwere na Sena, ayo makimbirane yasize isura mbi ku mubano hagati ye na Ukraine.
Ubushyamirane bushya: Politiki y’imbere mu gihugu yivanze n’iya mpuzamahanga
Ibyatangajwe na Trump byongeye gutuma umwuka mubi hagati ya Repubulika n’Abademokarate urushaho kwiyongera. Abadepite b’Abademokarate baboneyeho gusaba ko Trump yasubira imbere y’akanama k’umutekano n’icyo abivugaho.
Depite Alexandria Ocasio-Cortez, umwe mu bakomeye mu ishyaka rya Demokarate, yagize ati:
“Trump ntashobora gukomeza gukoresha urubuga rwe rwa Truth Social mu gusenya umubano wa dipolomasi w’Amerika. Gushinja Zelenskyy muri aya magambo birakabije kandi birimo akaga ku mutekano w’isi.”
Ubuhanga bwihishe inyuma y’amagambo ya Trump?
Hari abasesenguzi bavuga ko Trump ashobora kuba ari mu mugambi wo kwerekana ko Biden adashoboye gukemura amakimbirane yo hanze y’igihugu, kugira ngo abone amajwi mu matora y’umwaka utaha wa 2026.
Dr. Caroline Forsyth, umusesenguzi wa politiki y’Amerika, avuga ko:
“Trump azi neza ko ibiganiro hagati y’Amerika n’Ubushinwa n’inkunga ya Ukraine biri mu bitekerezo by’abantu benshi. Guhungabanya ibyo biganiro biramufasha kwiyerekana nk’umunyapolitiki udatinya gufata ibyemezo bikomeye.”
Kuki Ubushinwa butigeze bukira amagambo ya Trump?
Ubushinwa bushobora kuba bubona ko igihe Trump yaba agarutse ku butegetsi, intambara y’ubucuruzi ishobora kurushaho gukomera. Nubwo Biden atari umunyantege nke, Beijing isanga ubuyobozi bwe burimo ubushishozi, ugereranyije n’ubwa Trump bwavugaga amagambo atazuyaje ndetse bukemura ibintu mu buryo butunguranye.
Impuguke mu by’ubucuruzi mpuzamahanga, Prof. Li Zhang wo muri Kaminuza ya Tsinghua i Beijing, avuga ko:
“Trump afata ubucuruzi nk’intambara aho buri ruhande rugomba gutsinda. Iyo ni imitekerereze itandukanye cyane n’iy’Abashinwa, aho umubano urambye ari wo uba w’ingenzi.”
Ese ibiganiro na Beijing bizatanga umusaruro?
Nubwo Trump yavuze ko hari intambwe iri guterwa, kugeza ubu nta masezerano afatika araboneka. Abasesenguzi bavuga ko ibi biganiro bishobora kurambirana, cyane ko ibibazo bikigaragara ari byinshi: harimo ikijyanye n’ikoranabuhanga, ubutasi, n’imyitwarire y’amasosiyete y’Abashinwa ku isoko rya Amerika.
Ubwo yabazwaga niba hari icyizere cy’uko bizatanga umusaruro, Trump yasubije:
“Ni byo, icyizere kirahari. Ariko kandi, ntidushobora kwemera amasezerano atungukira Ubushinwa gusa.”
Umusozo: Amatora ari hafi, politiki igakomeza kugaragara nk’intambara y’amagambo
Mu gihe habura amezi make ngo amatora rusange yo mu 2026 abe, Perezida Trump akomeje kongera imbaraga mu magambo, mu nyandiko, no mu bikorwa bye. Ibivugwa ku bijyanye n’Ubushinwa na Ukraine ni bimwe mu bintu by’ingenzi azakoresha mu kwiyamamaza.
Ikigaragara ni uko umwuka wa politiki muri Amerika urushaho gukara, kandi imibanire yayo n’ibindi bihugu birimo Ubushinwa na Ukraine ishobora kuzahazwa n’uburyo Trump yongera kwigaragaza mu ishusho y’uwiteguye kugaruka ku butegetsi.