Mu mateka, umunsi wa 31 Ukuboza wagiye uba ufite ibihe byihariye, haba mu Rwanda ndetse no ku Isi hose. Uyu munsi urangwa n’ibihe byinshi by’ingenzi, birimo gusezera umwaka ushize no gutangira umwaka mushya, ariko kandi hari n’ibintu by’ingenzi byabereye ku munsi wa 31 Ukuboza mu mateka.
Mu Rwanda
Mu Rwanda, umunsi wa 31 Ukuboza ni umunsi ukomeye kuko uba ufite umubano n’ibirori byo gusezera umwaka no kwinjira mu wundi. Ni umunsi abantu benshi bakoresha mu gutegura gahunda z’iminsi mikuru, kwishimira ibyo bagezeho mu mwaka ushize no gushyira imbere intego nshya z’umwaka utaha.
Umwaka wa Jenoside yakorewe Abatutsi: Ku rwego rw’amateka y’u Rwanda, umunsi wa 31 Ukuboza ushyira imbere ibihe bibi byabaye mu gihugu. Muri 1994, Jenoside yakorewe Abatutsi yagize ingaruka zikomeye ku gihugu no ku bantu. Uyu munsi ku rwego rw’igihugu ni igihe cyo kwibuka no gusubiza amaso inyuma ku bibazo byaranze amateka y’u Rwanda. Benshi mu Banyarwanda baribuka urugendo rw’ingorane igihugu cyanyuzemo kandi bagashyira imbere gahunda zo kubaka u Rwanda ruzira ivangura n’amacakubiri.
Kwiyubaka k’u Rwanda: Ku rundi ruhande, umunsi wa 31 Ukuboza ni igihe cyo kugaruka ku musaruro w’amajyambere mu Rwanda. Uyu munsi, u Rwanda rumaze kugera kuri byinshi mu bikorwa by’iterambere mu by’uburezi, ubuzima, ikoranabuhanga, ubuhinzi n’ubworozi. Mu myaka ya vuba, imihigo y’ubuyobozi ku bijyanye n’ubukungu n’iterambere ry’abaturage byashimangiye ko u Rwanda rwiteguye neza kuzamura imibereho myiza y’abaturage bacyo.
Ku Isi Hose
Ku rwego mpuzamahanga, umunsi wa 31 Ukuboza ufite amateka akomeye cyane, haba mu by’ubukungu, imibereho, ndetse no mu miyoborere y’ibihugu bitandukanye.
Imyaka ya za 1968 – Icyemezo cya ONU ku Buzima: Ku wa 31 Ukuboza 1968, Inama ya Loni yemeje icyemezo gikomeye cyo gushyiraho umunsi mpuzamahanga w’ubuzima. Icyo gihe, igihugu cya Libiya cyashyize imbere ibikorwa byo guteza imbere ubuzima bwa muntu, no kubarinda kugira ingaruka mbi zituruka ku ndwara n’ubukene. Uyu munsi w’ubuzima mpuzamahanga wagiye wiyongera mu kwita ku burezi n’ubuvuzi bw’indwara zituruka ku buzima buto, igihombo cy’ubukene ndetse n’uburyo bwiza bwo guhangana n’indwara zikomeye ku rwego rw’Isi.
Umwaka wa 2004 – Ibiza mu inyanja: Ku wa 31 Ukuboza 2004, inkuru zikomeye zageze ku Isi mu gihe habayeho igitero cy’inkubi y’umuyaga n’ibiza by’imvura byagize ingaruka zikomeye ku bihugu byegereye inyanja ya India. Ibi biza byateje igihombo gikomeye mu bihugu bitandukanye birimo Indoneziya, Sri Lanka, no mu bihugu bya Aziya. Ibiza by’uyu munsi byabaye nk’ikimenyetso cy’uburambe bw’ibihe bikomeye by’ikimenyetso cy’ibihe bihinduka ku rwego rw’Isi.
Ukwiyongera kw’imibare ya Covid-19: Mu mwaka wa 2019, tariki ya 31 Ukuboza, itangazamakuru ryamenyesheje ko icyorezo cya Covid-19 cyatangiye kugaragara mu gihugu cy’Ubushinwa, aho hagaragaye umuntu wa mbere wanduye Coronavirus. Uyu munsi w’umuco w’ibibazo bya pandemiya wagaragaje uburyo Isi yari itaramenya impinduka ziturutse kuri Covid-19, ibi bikaba byarafashe benshi mu bigo by’ubuvuzi ndetse n’inzego z’ubuyobozi gukemura ibibazo by’indwara z’ibinyabuzima no gutegura imishikirano mpuzamahanga yo kugabanya ingaruka zabyo.
Guhindura imyaka: Ku rwego rw’imyidagaduro, umunsi wa 31 Ukuboza ni umunsi ukomeye muri gahunda zo kwizihiza umwaka mushya. Abantu benshi bategura iminsi mikuru yo kwakira umwaka mushya ku buryo bworoshye, bakora ibirori byinshi bibereye mu miryango yabo ndetse no mu baturage benshi. Hari imihango n’ubukwe bishobora gukorwa mu gusoza umwaka mu bice bitandukanye by’Isi.
Umwaka wa 2000 – Ikirangantego cya Y2K: Ku wa 31 Ukuboza 1999, habaye icyizere n’ubwoba ku Isi hose bitewe n’icyo bita ikibazo cya Y2K. Abantu benshi bari bafite impungenge ko uko kwandika umwaka mu mashini (nk’uko umwaka wandikwaga mu buryo bugufi nka 00 aho kuba 2000) byagira ingaruka zikomeye ku bikorwa by’ikoranabuhanga ndetse n’ubukungu. Uyu munsi wabaye impaka nyinshi z’uburyo Isi yakabaye yiteguye kwitaba ibibazo bya tekinoroji.
Mu by’ukuri, umunsi wa 31 Ukuboza ufite amateka yihariye, ibimenyetso byinshi byaranze amateka ku Isi ndetse no mu Rwanda. Ni umunsi wo kwishimira, kwibuka, no gutegura imbaraga zo kubaka ahazaza. Ku muryango, ibikorwa byihariye byo gusezera umwaka, kwizihiza iterambere n’imihigo, ndetse no kwibuka ibihe bikomeye byaranze amateka y’Isi byose bigize uyu munsi wahariwe kwishimira ibihe bidasanzwe byaranzwe mu myaka yose.
31 Ukuboza ni umunsi ukomeye kuko uba ufite umubano n’ibirori byo gusezera umwaka no kwinjira mu wundi.
Ku wa 31 Ukuboza 1968, Inama ya Loni yemeje icyemezo gikomeye cyo gushyiraho umunsi mpuzamahanga w’ubuzima.
Ukwiyongera kw’imibare y’abarwayi ba Covid-19 byabaye mu 2019, tariki ya 31 Ukuboza.
Ku wa 31 Ukuboza 1999, habaye icyizere n’ubwoba ku Isi hose no guhindura Y2K mu mashini aho guhindura umwaka wa 2000.
