
Warren Buffett, umwe mu bashoramari bakomeye ku isi, yagaragaje impungenge ku cyemezo cya Perezida Donald Trump cyo kongera imisoro ku bicuruzwa bituruka mu mahanga. Mu kiganiro yagiranye na CBS, Buffett yagize ati: “Imisoro ku bicuruzwa byinjira mu gihugu—dushingiye ku mateka yacu—ni igikorwa cy’intambara ku rwego runaka.”
Iyi mvugo ye yaje mu gihe ubuyobozi bwa Trump bwari bukomeje gushyira imisoro mishya kuri Canada, Mexique, n’u Bushinwa, ibyo bamwe bise intambara y’ubucuruzi. Uyu mugabo uyobora sosiyete ya Berkshire Hathaway yavuze ko iyi misoro ari umusoro ushyirwa ku bicuruzwa, ukazatuma ibiciro byiyongera ku baturage basanzwe.
Mu busanzwe, imisoro nk’iyi igira ingaruka zikomeye ku bucuruzi mpuzamahanga kuko izamura igiciro cy’ibicuruzwa byinjira mu gihugu, bityo bikaba intandaro yo kwiyongera kw’ibiciro ku isoko ry’imbere mu gihugu. Warren Buffett yagaragaje ko ibi bishobora gutuma ubukungu bw’Amerika bwibasirwa n’izamuka ry’ibiciro (inflation), ndetse no kugabanuka k’ubushobozi bw’abaguzi.
Abasesenguzi benshi mu by’ubukungu bavuga ko imisoro nk’iyi ikunze kuba igikoresho cya politiki gikoreshwa mu ntambara z’ubucuruzi, aho igihugu kimwe cyifashisha iyi politiki kugira ngo gihashye ubucuruzi bw’ibindi bihugu. Ibi bituma habaho igihombo ku mpande zombi kuko ibihugu biba bifitanye umubano mwiza mu bucuruzi bitangira kwihimuranaho.
Perezida Donald Trump yari umwe mu bayobozi bashyigikiye cyane imisoro nk’iki gikorwa cyashyizweho kugira ngo hongerwe ubukungu bw’imbere mu gihugu. Muri gahunda ye yiswe “America First,” Trump yavuze ko ashaka gukumira ibicuruzwa byinjira mu gihugu biva mu mahanga kugira ngo ateze imbere ibikorerwa muri Amerika.
Trump yemeje ko guha imbaraga inganda z’imbere mu gihugu bizateza imbere ubukungu bw’Amerika, ariko abasesenguzi b’ubukungu bagaragaje ko ibi bishobora kugira ingaruka mbi, zirimo:
- Kuzamura ibiciro ku masoko y’imbere mu gihugu.
- Gutuma ibihugu byahabwaga isoko n’Amerika bitangira gushaka ubundi buryo bwo kubona amasoko.
- Kongera ubushyamirane mu bucuruzi mpuzamahanga, cyane cyane hagati y’Amerika n’u Bushinwa.
U Bushinwa bwahise busubiza imisoro yashyizweho n’Amerika nabwo bushyiraho imisoro ku bicuruzwa biva muri Amerika. Ibi byatumye ubucuruzi hagati y’ibi bihugu byombi bugenda burushaho kuzamba, bigira ingaruka ku isoko ry’imari n’iry’ubucuruzi mpuzamahanga. Byanatumye habaho ubushyamirane bujyanye n’uburyo bwo gukorana ubucuruzi, aho ibihugu byombi byashakaga kugera ku masezerano ashyira iherezo kuri iyo ntambara y’ubucuruzi.
Buffett yagaragaje ko imisoro nk’iyi igira ingaruka mbi ku bukungu bw’isi yose, aho yagize ati: “Mu by’ukuri, buri gihe uko ufashe icyemezo cy’ubukungu, ugomba kwibaza uti: ‘Bizarangira gute?’”
Yagaragaje ko ubucuruzi bw’isi bushingiye ku bufatanye, aho ibihugu byose bifite aho bihuriye mu buryo butandukanye. Kuba igihugu kimwe cyashyiraho imisoro mishya bishobora gutera ingaruka ku bikorera mu bindi bihugu, bikaba byanabaviramo igihombo gikomeye.
Imibare ya Berkshire Hathaway

Warren Buffett ni umwe mu bashoramari bafite ijambo rikomeye mu bukungu bw’isi. Sosiyete ye, Berkshire Hathaway, yari imaze igihe kinini yiyubaka no kongera ishoramari ryayo, aho yari imaze kugera ku mitungo ifite agaciro ka miliyari 334.2$ mu gihembwe cya kane cya 2023. Ibi byagaragaye nyuma yo kugurisha imigabane yari ifite muri kompanyi nka Apple na Bank of America.
Buffett yavuze ko nubwo isoko ry’imari ryazamutse cyane, hari impamvu nyinshi zituma agira amakenga ku buryo Amerika iri gukoresha politiki y’ubukungu.
Imisoro yashyizweho na Trump yaje mu gihe ubukungu bw’Amerika bwari bumaze gutangira kugaragaza ibimenyetso by’ubwiyongere bw’ibiciro (inflation), ndetse n’igabanuka ry’icyizere cy’abaguzi. Ibihugu by’inshuti z’Amerika nk’u Burayi nabyo byatangiye kugira impungenge kuri iyo politiki, aho Trump yari yavuze ko azashyiraho imisoro isubiza ibindi bihugu bifite imisoro ku bicuruzwa biva muri Amerika.
Ibihugu byinshi byasubije Amerika nayo ishyiraho imisoro ku bicuruzwa byabo, bituma umubano w’ubucuruzi hagati y’Amerika n’ibihugu by’inshuti utangira kuzamba.
Bamwe mu bagize guverinoma ya Trump bashimangiye ko gukomeza gushyiraho imisoro ari uburyo bwiza bwo gukomeza guteza imbere inganda zo muri Amerika. Umunyamabanga wa Komite ishinzwe ubucuruzi, Howard Lutnick, yavuze ko iyo misoro izasimbura amafaranga yakusanywaga n’Ikigo cy’imisoro n’amahoro (IRS), ibyo benshi bise “ibitekerezo bidafite ishingiro.”
Mu by’ukuri, imisoro yari imwe mu nkingi za politiki y’Amerika mu myaka ya mbere y’iki gihugu, ariko ubukungu bw’isi bugezweho busaba ubufatanye mpuzamahanga. Uko isi ihuzwa n’ikoranabuhanga, ni nako ibihugu bikeneye gukorana ubucuruzi butabangamiwe n’amategeko abifunga.
Ubwo Warren Buffett yagaragazaga impungenge ze ku misoro, yerekanye ko igitekerezo cyo kongera imisoro ku bicuruzwa byinjira mu gihugu bishobora kugira ingaruka mbi ku bukungu. Mu gihe bamwe babona imisoro nk’uburyo bwo kurinda inganda zo mu gihugu, abasesenguzi benshi bemeza ko ishobora guteza ubwiyongere bw’ibiciro, igahungabanya ubucuruzi, ndetse ikabangamira iterambere ry’ubukungu bw’isi yose.
Ubucuruzi mpuzamahanga bukomeza kugira uruhare rukomeye mu iterambere ry’ibihugu. Ibihugu bikwiye gukomeza kugirana umubano mwiza mu bucuruzi aho gushyiraho amategeko abangamira abaguzi n’abikorera. Warren Buffett akomeza gushimangira ko Amerika ari igihugu cyiza cyane ku bashoramari, ariko igomba kwitwararika mu gufata ibyemezo bishobora kugira ingaruka ku bukungu bw’isi yose.