
Mu gihe isi yose yari mu byishimo byo kwizihiza umunsi wahariwe ababyeyi b’abagore, Zari Hassan, umwe mu byamamare bikomeye cyane muri Afurika y’i Burasirazuba, we yahuye n’ikibazo cyamuteye ipfunwe ndetse kimutera no kugira uburakari bwinshi. Ibi byatumye ashyira ubutumwa bukomeye cyane ku mbuga nkoranyambaga, aho yihanangirije abagore bamwe na bamwe ngo bari bamaze iminsi bamuha ubutumwa bumusaba kubahuza n’abahungu be.
Ibi Zari yabitangarije ku rubuga rwe rwa Snapchat, aho yashyize ubutumwa burimo amagambo akomeye cyane yerekana ko atishimiye na gato ibikorwa by’abo bagore batangiye kumushyira ku gitutu bamusaba kubafasha kubona ubusabane n’abahungu be. Uyu mubyeyi w’abana batanu wamenyekanye cyane nk’icyamamare gikunda kwerekana ubuzima bwiza butoshye ku mbuga nkoranyambaga, yavuze ko nyuma y’uko ashyize amafoto y’abahungu be kuri Snapchat, mu rwego rwo kwizihiza umunsi w’ababyeyi, inbox ye yahise yuzura ubutumwa bwo kumusaba kubafasha guhura nabo.
Nk’uko Zari abivuga, ubutumwa bwinshi bwaje ari ubwo gushaka guca inzira zitari nziza, aho bamwe bagiye bamwandikira ubutumwa burimo amagambo atari meza, abandi bakamubwira ko bifuza guhura n’abahungu be cyangwa bakamusaba kubakoreramo “matchmaker” (umuhuza w’abakundana). Ibi byose byatumye Zari yumva ari uguhonyora icyubahiro cye nk’umubyeyi, ndetse no gukinisha uburenganzira afite ku bana be.
Mu butumwa bwe yagize ati:
“Ntacyo mumbwiye nk’umubyeyi wabo, ubwo se nshobora gukora iki ku butumwa nk’ubu? Ibi si ibintu mukwiye kunyandikira. Nibyo koko abahungu banjye ni beza, bafite imiterere myiza, bafite ubutunzi, bafite ibyo bateganya mu buzima ndetse bafite ibikorwa byabo. Ariko ibi byose si impamvu yo kumbura icyubahiro mukandikira ubutumwa nk’ubu.”
Zari yakomeje ashimangira ko abantu benshi bibeshya kubera ubuzima bwe bwa social media aho akunze kugaragaza ko ari umuntu udafite ipfunwe, ariko yibukije abantu ko ari umubyeyi uzi icyo abana be bamubwiye, kandi ko adashobora kwemera ko hari umuntu uwo ari we wese wamutesha agaciro, cyane cyane ku bana be.
“Hari Zari mwamenyereye ku mbuga nkoranyambaga, iyo mushobora no gutuka, mugaseka, mugakina uko mwishakiye, ariko iyo bigeze ku bana banjye, simukina. Ntabwo nigeze nemera ko abantu bambura icyubahiro ku bana banjye. Mugomba kumenya aho mukura umurongo.”
Ibi Zari abivuze nyuma y’uko abahungu be bakuze, bagaragara nk’abantu bakunzwe cyane ku mbuga nkoranyambaga kubera uburyo bagaragara neza, bakaba bafite umwanya wabo mu muryango ndetse no mu bikorwa by’ubucuruzi by’uyu mubyeyi wabo.
Zari yavuze ko yifuza ko abahungu be baba abantu bifatira ibyemezo mu buzima bwabo bwite, badashyizweho igitutu n’abantu bashaka kubacengera kugira ngo babone inyungu zabo bwite. Yongeyeho ko atazigera arekera aho gukurikirana abantu bose bashaka gukoresha izina rye cyangwa iry’abana be ku nyungu zabo.
“Abana banjye bafite ubuzima bwabo, bafite icyerekezo cyabo. Ntabwo nshaka ko abantu babagira ibikoresho byo kugeraho ibyo bifuza. Ntabwo nshaka ko bababera umurongo woroshye wo kugeraho ibyo bashaka byose, cyane cyane mu buryo butubaha. Nkeneye ko babaho mu buzima bubaha abandi, ariko nabo bubahwa.”
Ibi Zari yavuze byatumye bamwe mu bakurikira iby’imyitwarire y’abana n’ababyeyi bavuga ko ari isomo rikomeye cyane rigomba kwigirwa n’ababyeyi bose. Hari bamwe bavuze ko ikibazo kiri aho abana n’ababyeyi bamwe batakigira umurongo usobanutse, aho usanga abana bamwe binjirirwa n’abantu binyura mu nzira z’ababyeyi babo, bigatuma abana badashobora kugira amahitamo yabo bwite.
Abahanga mu mitekerereze n’imibanire bavuga ko iki ari ikibazo gikomeye cyane mu muryango nyafurika muri iki gihe, aho usanga hari ababyeyi bamwe barataye inshingano zo kurinda abana babo, bagashyira ubuzima bwabo ku karubanda, bikabaviramo kuba abaturage bose babona umuryango wabo nk’umuryango usanzwe, badashobora no kwiyubahiriza.
Mu gihe Zari yari amaze gushyira ubu butumwa ku mbuga nkoranyambaga, bamwe mu bakunzi be bagaragaje ko bamushyigikiye, bavuga ko ari uburenganzira bwe nk’umubyeyi kwanga ko abantu binjira mu buzima bw’abana be batabanje kumugisha inama. Abandi bavuze ko Zari yakoze icyemezo cyiza cyane cyo gushyira abantu ku murongo, kuko abantu benshi bakoresha social media nk’igikoresho cyo kwinjira mu buzima bw’abandi badakoresheje inzira zicamo.
Hari n’abamushimiye ko ari umubyeyi uzi uko ahagarara ku bana be, ndetse bamusaba gukomeza kuba intwari, akirinda ko izina rye cyangwa iry’abana be rikoreshwa nabi n’abantu batifuza ibyiza byabo ahubwo bashaka gusa inyungu zabo bwite.
“Zari uri umubyeyi w’ukuri. Abana ni ishema ryacu, ntabwo abantu bose bakwiye kujya mu buzima bwabo nk’uko bashaka. Tugomba kurinda izina ryacu n’iry’umuryango wacu. Komeza ube intwari,” umwe mu bakunzi be yanditse kuri Snapchat.
Mu muco wa Afurika y’i Burasirazuba, umubyeyi ni we wagombaga gufata ibyemezo byose birebana n’abana be, by’umwihariko mu bijyanye n’abashaka kubegera ku bw’urukundo cyangwa indi mibanire. Mu bihe bya kera, umuntu wese washakaga guhura cyangwa kwegera umwana w’abandi yagombaga kubanza kunyura ku babyeyi be, bakamumenya, bakamubaza ibibazo, kandi bakamwemerera mbere yo kugira intambwe ateye. Ibi byatumaga abana barindwa kugwa mu byago byo guhura n’abantu batabafitiye ibyiza, ahubwo babashakira ibyabo bwite.
Nyamara kuri ubu, iterambere ry’ikoranabuhanga, imbuga nkoranyambaga, byatumye ibintu bihinduka cyane, aho usanga abantu binjira mu buzima bw’abandi uko bashatse, ntibabise ababyeyi babo cyangwa ngo bababaze ibyo bifuza, bikaba byarateje ibibazo byinshi by’umuco n’imibanire.
Ibi Zari Hassan yavuze ni isomo rikomeye cyane rigomba kwigirwa n’ababyeyi bose, cyane cyane muri iki gihe isi iri kugana mu by’ubuzima bw’ikoranabuhanga rikomeye. Ababyeyi bakwiye kwigira kuri Zari, bakirinda gushyira abana babo ku karubanda, bakabarinda ko abantu babahindura ibikoresho byo kugeraho ibyo bashaka. Ababyeyi bakwiye guhora bashyira imbere icyubahiro cyabo nk’ababyeyi, bakamenya ko bafite inshingano ziremereye zo kurinda abana babo.
Zari yatanze ubutumwa bwumvikana kandi bukomeye: “Mugomba kumenya aho mukura umurongo.” Ni umuburo, ariko kandi ni isomo rikwiye gushyirwa imbere n’ababyeyi bose bakunda abana babo.