Muri iki gihe Perezida Donald Trump muri manda ye ya kabiri yashyize ingabo za US Marines mu mujyi wa Los Angeles, ananasabira kongera ibikorwa byo gufata no kwirukana impunzi zidafite impapuro zemewe. Iyi ngamba – uko iri gutambuka – yarahungabanyije benshi, cyane cyane abayobozi b’aho hateye umutekano n’abaturage b’imijyi imwe n’imwe mu gihugu. Iki gikorwa kandi kimaze gusakara ku mbuga nkoranyambaga no mu bihugu by’amahanga bitandukanye.
Icyo byatangiriyeho n’icyo bivuga
Ku wa Mbere, tariki ya 9 Kamena 2025 (USA ibarura ku gihe cya Los Angeles), Ubuyobozi bwa Trump bwatumije abasilikare ba US Marines kuri gahunda yo kuzoherezwa i Los Angeles. Intego yabo yari ukwifashishwa mu gutabara ibibuga bitandukanye by’Ingabo za National Guard zigiye gutumizwa ku buryo bwihuse. Byifuzwaga ko Marines zirinda imitungo ya leta ya federali ndetse zitegure kwitabira imyigaragambyo yakomeje guterwa n’ibyemezo by’ubuyobozi bwo kubakira imigambi yo gukumira no guhana abimukira – cyane cyane abatubahirije amategeko y’imyimukira ya Leta Zunze Ubumwe za Amerika.

-
Hafi za 700 ba “active-duty Marines” basabwe kuzagera i Los Angeles ku mugoroba cyangwa ku gitondo cyo ku wa Kabiri.
-
Igihe kimwe, ingabo za National Guard zaje kwiyongera zingana n’ibihumbi bibiri (2,000) ziteganyijwe kugera mu mujyi.
-
Aya makuru yakomeje gutangaza rubanda ku wa Gatatu, 10 Kamena 2025.

Ibi bikorwa by’igikuba neza biheruka kuba mu 1992 ubwo Perezida George H.W. Bush yiyambazaga Ingabo za leta yigenga mu guhosha imyigaragambyo yagaragaye nyuma y’aho urubanza rwa Rodney King rwasohotse. Ubu na none, Trump ntiyakoresheje “Insurrection Act” ku mugaragaro, avuga ko ahabwa ububasha n’amategeko kandi ari ku murongo wo guhashya “rebeliyonu cyangwa akaga k’ukuyoboka ubutegetsi”.
Uburakari bw’abaturage n’abanyapolitiki
Bamwe mu bayobozi ba leta ya California – cyane cyane Perezida wa Leta, Gavin Newsom, na meya wa Los Angeles, Karen Bass – baragize inyifato ikaze bakavuga ko iri ari “ubufatanyacyaha mu bupfura bwa rubanda”. Newsom yanditse kuri X ati, “These Marines are not political pawns. It’s a blatant abuse of power.” Ijambo rye rirazenga agatera ikirego mu maburanwa ngo rihagarike uko Trump yagiye atwara National Guard n’abandi basirikare b’igisirikare cy’igihugu muri iki gikorwa kidasanzwe.
Imwe mu nkuru zivuga ko gusaba abasilikare biturutse ku butegetsi bwa Trump byabaye nk’umuco wa “gukoresha ingabo mu bikorwa bya politiki,” ibyo bigatera impungenge nyinshi ku muryango w’ingabo za Amerika.
Imyigaragambyo irakaze mu mijyi myinshi
-
Imyigaragambyo yatangiye ku Mugoroba wo ku wa Gatanu, tariki 6 Kamena, inyuma y’aho ICE yakoze igitero cyo gufata abantu batandatu mu kazi bari bafite ibibazo by’imyimukira.
-
Mbere yo koherezwa kwa Marine, abantu basaga ibihumbi bitatu barigaragambye kuri City Hall, inama n’imiryango y’akazi (labor unions), baririmba bakanerekana imbaraga zo kwimukira no kwishyira hamwe.
-
Mu mpera z’icyumweru, mu bice bitandukanye by’u Bushinwa bwa Amerika, harimo San Francisco na Santa Ana (California), Dallas na Austin (Texas), habaye imihindagurikire y’umutekano n’imyigaragambyo.
-
Polisi yakoresheje ibisasu by’amazi, gazi, “less lethal munitions” harimo n’ibisasu bya flash-bang mu guhangana n’abigaragambye basaga 1000.
Policy ya ICE n’ibyemezo byo gukomeza “raids”
Ministre w’Umutekano w’Igihugu wa Amerika, Kristi Noem, yemeje ko ibikorwa byo gufata impunzi zidafite impapuro bizakomeza, kandi ko biziyongera buri munsi. Yavuze ko “tuzakora ibikorwa byinshi uyu munsi kurusha ejo”, yongeraho ko “abo bagiye kwigaragambya kandi bagakora ibyaha kuri polisi, byarushaho gukaza imbaraga za ICE mu kubakurikirana.”
Ingaruka ku mubano hagati ya Leta na Leta zunze Ubumwe
California yahagurukiye mu rubanza rwa reta, ikavuga ko kohereza Ingabo za National Guard na Marines bitarateweho inkunga n’Umuyobozi wa Leta – Gavin Newsom – bitanyuranyije n’uburenganzira bwa leta kimwe n’amategeko ya federali. Iki cyemezo to
Dore igice cya mbere cy’inkuru yanditswe mu Kinyarwanda isesengura ku bijyanye no kohereza ingabo za Marines i Los Angeles na gahunda ya Leta ya Trump yo gukaza ibikorwa byo gufata abimukira:

Intangiriro: Amakuru mashya yatumye igihugu gisakuruka
Ku itariki ya 9 Kamena 2025, Perezida Donald Trump yatangaje ko yohereje abasirikare b’ingabo zirwanira ku butaka (Marines) mu mujyi wa Los Angeles, muri Leta ya California. Iki cyemezo cyateje impagarara mu baturage ndetse n’abayobozi ba Leta ya California, nyuma y’uko hanatangajwe ko ibikorwa byo gufata no kwirukana abimukira binyuranyije n’amategeko bigiye gukazwa.
Ni ubwa mbere mu myaka irenga 30 Amerika yongeye kohereza Marines ku butaka bw’igihugu imbere mu gihugu, biturutse ku myigaragambyo n’impaka zivuka ku migambi y’itegeko ry’imyimukira.
Icyatumye bafata icyemezo cyo kohereza Marines
Ubuyobozi bwa Trump bwasobanuye ko iki gikorwa kigamije “guhagarika imyigaragambyo irimo ubugizi bwa nabi” ndetse no “gukomeza gushyira mu bikorwa amategeko y’imyimukira mu buryo buteguye kandi butavangira umutekano w’igihugu.”
Abasilikare basaga 700 bo mu ngabo za Marines baroherejwe mu buryo bwihuse muri Los Angeles kugira ngo bafashe Polisi n’ingabo z’igihugu (National Guard) mu rwego rwo gukumira imyigaragambyo ikomeje kwiyongera kubera ibikorwa bya ICE (Immigration and Customs Enforcement) byo gufata abimukira.
Uburakari bw’abayobozi ba Leta ya California
Guverineri wa California, Gavin Newsom, yamaganye icyemezo cya Trump, avuga ko ari ugukoresha ingabo mu nyungu za politiki. Yagize ati:
“Aba basirikare ntabwo ari ibikoresho bya politiki. Kohereza ingabo ku butaka bw’igihugu imbere mu gihugu nta cyemezo cya Guverineri, ni ukwica itegeko kandi ni igikorwa cyo kuburabuza abaturage.”
Meya wa Los Angeles, Karen Bass, yavuze ko gutera ubwoba abaturage b’abimukira mu buryo bw’intambara bituma abaturage batizera inzego za leta.
Ingaruka z’iki cyemezo ku baturage
Hashize iminsi habayeho ibikorwa byinshi bya ICE mu gace ka Southern California, aho abimukira bafatwa mu ngo, ku mihanda ndetse no ku mirimo. Ibi byatumye abigaragambya batangira kuzura mu mihanda ya Los Angeles, San Diego ndetse na San Francisco, bavuga ko “bakwiriye uburenganzira nk’abandi bose.”
Mu myigaragambyo yabaye ku wa Gatandatu w’icyumweru gishize, abantu basaga ibihumbi bitatu bateraniye ku nyubako ya City Hall ya LA, bamagana ibikorwa bya ICE, banasaba ko abimukira bafatwa neza kandi bahawe uburenganzira bwo kwiyambaza inkiko.
Gahunda yo gukaza “raids” z’abimukira
Minisitiri w’umutekano w’igihugu, Kristi Noem, yatangaje ko “raids” ziziyongera mu migi yose y’Amerika. Yagize ati:
“Abimukira baje mu buryo bunyuranyije n’amategeko bagomba gusubizwa iwabo. Ntabwo tuzihanganira imyigaragambyo yica amategeko cyangwa ikangisha abakozi ba leta.”
Abashinzwe ICE bemeye ko bashyizeho gahunda nshya yitwa “Operation Clean Border,” izajya ikorwa buri cyumweru mu migi minini.
Ingaruka z’icyemezo cya Trump mu rwego mpuzamahanga
Ibihugu byinshi byamaganye iki cyemezo. Umunyamabanga w’ububanyi n’amahanga w’u Bufaransa yatangaje ko “Amerika igarutse ku bihe byo mu 1960 aho abimukira bafatwaga nk’abagizi ba nabi.” Ishami ry’Umuryango w’Abibumbye ryita ku mpunzi (UNHCR) ryasabye Amerika gukoresha uburyo bw’amahoro, butabangamiye uburenganzira bwa muntu.
Igice cya kabiri cy’iyi nkuru (kizakurikiraho) kizibanda ku:
-
Imvo n’imvano y’ubwiyongere bw’abimukira muri USA
-
Uko igitutu cya politiki mu gihugu gishobora kuzana ibibazo by’umutekano
-
Uko abaturage n’amatsinda y’abaharanira uburenganzira bwa muntu bari kwitegura guhangana n’ibi bikorwa
-
Icyo amategeko ya Amerika avuga ku kohereza ingabo imbere mu gihugu
Muri iki gihe Perezida Donald Trump muri manda ye ya kabiri yashyize ingabo za US Marines mu mujyi wa Los Angeles, ananasabira kongera ibikorwa byo gufata no kwirukana impunzi zidafite impapuro zemewe. Iyi ngamba – uko iri gutambuka – yarahungabanyije benshi, cyane cyane abayobozi b’aho hateye umutekano n’abaturage b’imijyi imwe n’imwe mu gihugu. Iki gikorwa kandi kimaze gusakara ku mbuga nkoranyambaga no mu bihugu by’amahanga bitandukanye.
Icyo byatangiriyeho n’icyo bivuga
Ku wa Mbere, tariki ya 9 Kamena 2025 (USA ibarura ku gihe cya Los Angeles), Ubuyobozi bwa Trump bwatumije abasilikare ba US Marines kuri gahunda yo kuzoherezwa i Los Angeles. Intego yabo yari ukwifashishwa mu gutabara ibibuga bitandukanye by’Ingabo za National Guard zigiye gutumizwa ku buryo bwihuse. Byifuzwaga ko Marines zirinda imitungo ya leta ya federali ndetse zitegure kwitabira imyigaragambyo yakomeje guterwa n’ibyemezo by’ubuyobozi bwo kubakira imigambi yo gukumira no guhana abimukira – cyane cyane abatubahirije amategeko y’imyimukira ya Leta Zunze Ubumwe za Amerika.
Umubare w’abasilikare kandi ikibasira
-
Hafi za 700 ba “active-duty Marines” basabwe kuzagera i Los Angeles ku mugoroba cyangwa ku gitondo cyo ku wa Kabiri.
-
Igihe kimwe, ingabo za National Guard zaje kwiyongera zingana n’ibihumbi bibiri (2,000) ziteganyijwe kugera mu mujyi.
-
Aya makuru yakomeje gutangaza rubanda ku wa Gatatu, 10 Kamena 2025.
Kugira Marines ku butaka bw’igihugu: Igihe n’isoko
Ibi bikorwa by’igikuba neza biheruka kuba mu 1992 ubwo Perezida George H.W. Bush yiyambazaga Ingabo za leta yigenga mu guhosha imyigaragambyo yagaragaye nyuma y’aho urubanza rwa Rodney King rwasohotse. Ubu na none, Trump ntiyakoresheje “Insurrection Act” ku mugaragaro, avuga ko ahabwa ububasha n’amategeko kandi ari ku murongo wo guhashya “rebeliyonu cyangwa akaga k’ukuyoboka ubutegetsi”.
Uburakari bw’abaturage n’abanyapolitiki
Bamwe mu bayobozi ba leta ya California – cyane cyane Perezida wa Leta, Gavin Newsom, na meya wa Los Angeles, Karen Bass – baragize inyifato ikaze bakavuga ko iri ari “ubufatanyacyaha mu bupfura bwa rubanda”. Newsom yanditse kuri X ati, “These Marines are not political pawns. It’s a blatant abuse of power.” Ijambo rye rirazenga agatera ikirego mu maburanwa ngo rihagarike uko Trump yagiye atwara National Guard n’abandi basirikare b’igisirikare cy’igihugu muri iki gikorwa kidasanzwe.
Imwe mu nkuru zivuga ko gusaba abasilikare biturutse ku butegetsi bwa Trump byabaye nk’umuco wa “gukoresha ingabo mu bikorwa bya politiki,” ibyo bigatera impungenge nyinshi ku muryango w’ingabo za Amerika.
Imyigaragambyo irakaze mu mijyi myinshi
-
Imyigaragambyo yatangiye ku Mugoroba wo ku wa Gatanu, tariki 6 Kamena, inyuma y’aho ICE yakoze igitero cyo gufata abantu batandatu mu kazi bari bafite ibibazo by’imyimukira.
-
Mbere yo koherezwa kwa Marine, abantu basaga ibihumbi bitatu barigaragambye kuri City Hall, inama n’imiryango y’akazi (labor unions), baririmba bakanerekana imbaraga zo kwimukira no kwishyira hamwe.
-
Mu mpera z’icyumweru, mu bice bitandukanye by’u Bushinwa bwa Amerika, harimo San Francisco na Santa Ana (California), Dallas na Austin (Texas), habaye imihindagurikire y’umutekano n’imyigaragambyo.
-
Polisi yakoresheje ibisasu by’amazi, gazi, “less lethal munitions” harimo n’ibisasu bya flash-bang mu guhangana n’abigaragambye basaga 1000.
Policy ya ICE n’ibyemezo byo gukomeza “raids”
Ministre w’Umutekano w’Igihugu wa Amerika, Kristi Noem, yemeje ko ibikorwa byo gufata impunzi zidafite impapuro bizakomeza, kandi ko biziyongera buri munsi. Yavuze ko “tuzakora ibikorwa byinshi uyu munsi kurusha ejo”, yongeraho ko “abo bagiye kwigaragambya kandi bagakora ibyaha kuri polisi, byarushaho gukaza imbaraga za ICE mu kubakurikirana.”
Ingaruka ku mubano hagati ya Leta na Leta zunze Ubumwe
California yahagurukiye mu rubanza rwa reta, ikavuga ko kohereza Ingabo za National Guard na Marines bitarateweho inkunga n’Umuyobozi wa Leta – Gavin Newsom – bitanyuranyije n’uburenganzira bwa leta kimwe n’amategeko ya federali. Iki cyemezo to
Dore igice cya mbere cy’inkuru yanditswe mu Kinyarwanda isesengura ku bijyanye no kohereza ingabo za Marines i Los Angeles na gahunda ya Leta ya Trump yo gukaza ibikorwa byo gufata abimukira:
Ubuyobozi bwa Trump bwohereje ingabo za Marines i Los Angeles, butangaza ko bugiye gukaza ibikorwa byo gufata abimukira Intangiriro: Amakuru mashya yatumye igihugu gisakuruka
Ku itariki ya 9 Kamena 2025, Perezida Donald Trump yatangaje ko yohereje abasirikare b’ingabo zirwanira ku butaka (Marines) mu mujyi wa Los Angeles, muri Leta ya California. Iki cyemezo cyateje impagarara mu baturage ndetse n’abayobozi ba Leta ya California, nyuma y’uko hanatangajwe ko ibikorwa byo gufata no kwirukana abimukira binyuranyije n’amategeko bigiye gukazwa.
Ni ubwa mbere mu myaka irenga 30 Amerika yongeye kohereza Marines ku butaka bw’igihugu imbere mu gihugu, biturutse ku myigaragambyo n’impaka zivuka ku migambi y’itegeko ry’imyimukira.
Icyatumye bafata icyemezo cyo kohereza Marines
Ubuyobozi bwa Trump bwasobanuye ko iki gikorwa kigamije “guhagarika imyigaragambyo irimo ubugizi bwa nabi” ndetse no “gukomeza gushyira mu bikorwa amategeko y’imyimukira mu buryo buteguye kandi butavangira umutekano w’igihugu.”
Abasilikare basaga 700 bo mu ngabo za Marines baroherejwe mu buryo bwihuse muri Los Angeles kugira ngo bafashe Polisi n’ingabo z’igihugu (National Guard) mu rwego rwo gukumira imyigaragambyo ikomeje kwiyongera kubera ibikorwa bya ICE (Immigration and Customs Enforcement) byo gufata abimukira.
Uburakari bw’abayobozi ba Leta ya California
Guverineri wa California, Gavin Newsom, yamaganye icyemezo cya Trump, avuga ko ari ugukoresha ingabo mu nyungu za politiki. Yagize ati:
“Aba basirikare ntabwo ari ibikoresho bya politiki. Kohereza ingabo ku butaka bw’igihugu imbere mu gihugu nta cyemezo cya Guverineri, ni ukwica itegeko kandi ni igikorwa cyo kuburabuza abaturage.”
Meya wa Los Angeles, Karen Bass, yavuze ko gutera ubwoba abaturage b’abimukira mu buryo bw’intambara bituma abaturage batizera inzego za leta.
Ingaruka z’iki cyemezo ku baturage
Hashize iminsi habayeho ibikorwa byinshi bya ICE mu gace ka Southern California, aho abimukira bafatwa mu ngo, ku mihanda ndetse no ku mirimo. Ibi byatumye abigaragambya batangira kuzura mu mihanda ya Los Angeles, San Diego ndetse na San Francisco, bavuga ko “bakwiriye uburenganzira nk’abandi bose.”
Mu myigaragambyo yabaye ku wa Gatandatu w’icyumweru gishize, abantu basaga ibihumbi bitatu bateraniye ku nyubako ya City Hall ya LA, bamagana ibikorwa bya ICE, banasaba ko abimukira bafatwa neza kandi bahawe uburenganzira bwo kwiyambaza inkiko.
Gahunda yo gukaza “raids” z’abimukira
Minisitiri w’umutekano w’igihugu, Kristi Noem, yatangaje ko “raids” ziziyongera mu migi yose y’Amerika. Yagize ati:
“Abimukira baje mu buryo bunyuranyije n’amategeko bagomba gusubizwa iwabo. Ntabwo tuzihanganira imyigaragambyo yica amategeko cyangwa ikangisha abakozi ba leta.”
Abashinzwe ICE bemeye ko bashyizeho gahunda nshya yitwa “Operation Clean Border,” izajya ikorwa buri cyumweru mu migi minini.
Ingaruka z’icyemezo cya Trump mu rwego mpuzamahanga
Ibihugu byinshi byamaganye iki cyemezo. Umunyamabanga w’ububanyi n’amahanga w’u Bufaransa yatangaje ko “Amerika igarutse ku bihe byo mu 1960 aho abimukira bafatwaga nk’abagizi ba nabi.” Ishami ry’Umuryango w’Abibumbye ryita ku mpunzi (UNHCR) ryasabye Amerika gukoresha uburyo bw’amahoro, butabangamiye uburenganzira bwa muntu.
Igice cya kabiri cy’iyi nkuru (kizakurikiraho) kizibanda ku:
-
Imvo n’imvano y’ubwiyongere bw’abimukira muri USA
-
Uko igitutu cya politiki mu gihugu gishobora kuzana ibibazo by’umutekano
-
Uko abaturage n’amatsinda y’abaharanira uburenganzira bwa muntu bari kwitegura guhangana n’ibi bikorwa
-
Icyo amategeko ya Amerika avuga ku kohereza ingabo imbere mu gihugu
-